Џозеф Конрад – Пред западни очи

„Пред западни очи“ е психолошко-политички роман за фаталната игра на човекот со судбината во вителот на големите историски собитија. Запи- сите на студентот Кирило Сидорович Разумов и односите на руската политичка емиграција во Женева ја изложуваат пред погледот на еден прис- тар Англичанец, наставник по јазици, стварноста на судирот меѓу безочното руско самодржавие и насилното револуционерно движење на почетокот од XX век. Таа бурна претстава не се одигрува на големата, општонародна сцена, туку се открива низ нешто многу посуштествено – низ психолошката драма на поединецот. Џозеф Конрад, кој е познат како маринист и автор на авантуристички романи, овде се зафаќа со „руската тема“, односно со специфичниот однос на Русите кон јазикот, кон слободата, кон власта, кон метафизичкото, обидувајќи се притоа да се загледа во магливите длабочини на руската душа. Се служи со архетипски слики, но и со современи- те политички идеи и настани, за да создаде ком- плексна фабуларна заднина, врз која ќе го осветли и истражи осамениот човек – неговата неразбра- ност од околината, неговите стремежи и внатреш- ни превирања, како и неговата нужна трагичност во неподносливата тензија на световите и светогле- дите. Романов е напишан во зенитот на творечкиот пат на Конрад и во него силно се пројавува авторо- вото стилистичко мајсторство и вештината за пси- холошко нијансирање. Книгата била голем умет- нички и психолошки предизвик за самиот Конрад, кој се борел со тегобноста на задачата, на сметка на своето ментално здравје. Освен проникнувањето во историјата и современоста на царска Русија, овој роман се покажал и како релевантен поглед кон иднината, откако некои негови спекулации се оствариле по Октомвриската револуција.